Sáng 18/10/2011, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân phối hợp với Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức buổi toạ đàm khoa học với chủ đề "Kinh tế Việt Nam năm 2011 và triển vọng 2012". Tham dự buổi toạ đàm có hơn 50 chuyên gia kinh tế từ các trường đại học, viện nghiên cứu, các cơ quan hoạch định chính sách. GS. TS Nguyễn Văn Nam, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân và Ông Phùng Văn Hùng, Ủy viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội đông chủ trì Buổi tạo đàm. 

Buổi tạo đàm đã tập hợp được 12 bài tham luận, 8 ý kiến phát biểu trực tiếp tại hội trường và có hơn 20 ý kiến đề xuất được chuyển cho Ban Tổ chức. Các tham luận và ý kiến phát biểu tại Buổi toạ đàm tập trung thảo luận các vấn đề chính sau:

Về tình hình kinh tế vĩ mô năm 2011. So với năm 2010 thì bức tranh kinh tế vĩ mô năm 2011 của Việt Nam xấu hơn mặc dù có một vài những tín hiệu tích cực hơn vào những tháng cuối năm. Có thể nhận thấy năm 2011, nền kinh tế Việt Nam đối mặt với 5 vấn đề lớn : (1) Lạm phát tăng quá cao; (2) Tỷ giá biến động mạnh và sự mất niềm tin về giá trị của Đồng Việt Nam; (3) Lãi suất quá cao và có xu hướng gia tăng làm khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp giảm;  (4) Ngân sách thiếu bền vững và nợ công gia tăng;  (5) Năng lực cạnh tranh quốc gia hầu như không được cải thiện trong khi các vấn đề môi trường xã hội ngày càng gay gắt hơn.

Về triển vọng kinh tế Việt Nam.Những vấn đề nóng của kinh tế vĩ mô của năm 2011 như lạm phát, bội chi ngân sách, thâm hụt thương mại, cán cân thanh toán quốc tế, nợ nước ngoài, tỷ giá… chưa thực sự được cải thiện. Do đó, áp lực khó khăn với năm 2012 là khá lớn, buộc chúng ta phải nỗ lực không ngừng để vượt qua. Trước diễn biến mới về tình hình kinh tế chính trị thế giới và khu vực, tình hình kinh tế trong nước, chắc chắn diễn biến các chỉ số kinh tế cho các tháng cuối năm 2011 và năm 2012của Việt Nam cũng sẽ rất khó lường. Thứ nhất, tỷ lệ lạm phát trong các tháng cuối nămcó khả năng tiếp tục gia tăng do một số nguyên nhân, như tiêu dùng vào các tháng giáp Tết thường có xu hướng tăng cao; đầu tư cũng thường tăng vào thời kỳ do giải ngân cuối năm; và giá lương thực thực phẩm trên thị trường thế giới vẫn tăng cao. Thứ hai, Các mất cân đối vĩ mô là các vấn đề dài hạn, không thể giải quyết chỉ trong vòng một thời gian ngắn. Tuy nhiên những chuyển biến tích cực là hòan tòan có thể đạt được với những cố gắng mạnh mẽ của chính phủ cũng như cộng đồng doanh nghiệp. Thứ ba, tốc độ tăng trưởng kinh tế trong các tháng cuối năm sẽ vẫn được đảm bảo do tiêu dùng, đầu tư sẽ có tốc độ tăng trưởng khá vào các tháng cuối năm. Trong năm 2012, nếu Việt Nam kiên quyết thực hiện chính sách thắt chặt, tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ phụ thuộc nhiều vào tình hình kinh tế – chính trị thế giới.

Kiến nghị đổi mới công tác hoạch định và thực thi chính sách kinh tế vĩ mô. Cho đến thời điểm hiện nay, nội dung của những định hướng và chính sách cơ bản năm 2012 đã được hình thành và tương đối thống nhất trong xã hội cũng như các cơ quan lãnh đạo cao nhất của Việt Nam. Trước hết cần phải duy trì mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội với sự điều chỉnh linh hoạt hơn 2 nhóm giải pháp về tiền tệ và tài khóa như đã xác định trong Nghị quyết 11 của Chính phủ. Để nền kinh tế có thể tăng trưởng nhanh và bền vững trong năm 2012 cần phát triển trên 3 trụ cột (mũi đột phá) đó là thể chế kinh tế, nguồn nhân lực chất lượng cao và kết cấu hạ tầng đảm bảo cho tốc tộ tăng trưởng kinh tế và cải thiện dân sinh. Tái cơ cấu nền kinh tế vừa là mục tiêu vừa là giải pháp chiến lược cho nền kinh tế cũng như các tế bào của nó là các doanh nghiệp.

Các chuyên gia đã tập trung kiến nghị về đổi mới công tác hoạch định và thực thi chính sách kinh tế vĩ mô. Những nội dung chủ yếu bao gồm:
— Tăng cường sự tham gia của cộng đồng kinh doanh vào hoạch định và thực thi chính sách, quy hoạch chiến lược phát triển .
— Khắc phục sự thiếu hợp tác liên bộ trong quá trình hoạch định chính sách và triển khai chi tiết, xây dựng một cơ chế buộc các bộ khác nhau phải cùng làm việc với nhau.
— Vai trò quan trọng bậc nhất của người đứng đầu trong toàn bộ quá trình chuyển đổi theo mô hình tăng trưởng mới. Người lãnh đạo là xung lực quan trọng nhất của cải cách vì người lãnh đạo có thể tạo ra những điều kiện cần thiết khác nếu chưa có.
— Tăng cường sử dụng đội ngũ tư vấn chuyên gia cao cấp, chuyên nghiệp. Thành lập nhóm tư vấn cho Lãnh đạo cấp cao.
— Nâng cao tính khả thi của các chính sách, chuẩn bị chi tiết các điều kiện để thực hiện chính sách

Bên cạnh những nội dung trên, trong bối cảnh hiện nay, các chuyên gia đề xuất tăng cường 03 nội dung sau đây nhằm tiếp tục đổi mới hoạch định và thực thi chính sách:
– Tầm nhìn dài hạn và một chính sách tiền tệ nhất quán. Chúng ta cần nhanh chóng khắc phục tình trạng điều hành hoàn tòan theo tình huống mà bỏ qua những mục tiêu dài hạn.
– Tăng cường minh bạch hóa chính sách để đảm bảo các doanh nghiệp có đủ thời gian để chuẩn bị và thích ứng với chính sách mới. Không nên có những chính sách thay đổi quá đột ngột dễ tạo cơ hội cho một số thành phần lợi dụng chính sách để kiếm lời bất chính. Hạn chế việc sử dụng các biện pháp hành chính đơn thuần.
– Củng cố uy tín của Chính phủ, kiên quyết tái cấu trúc các tập đòan kinh tế nhà nước. Có nhiều cam kết được Chính phủ đưa ra đã không được thực hiện, uy tín của cơ quan điều hành kinh tế đất nước đã bị ảnh hưởng. Cần phải khắc phục hiện tượng này để củng cố lòng tin của doanh nghiệp cũng như cộng đồng xã hội vào Chính phủ. Khi lòng tin có được thì chính sách sẽ có hiệu quả hơn và chi phí xã hội cũng sẽ thấp hơn.

Sau gần 3 giờ thảo luận sôi nổi, nghiêm túc và thẳng thắn, Buổi toạ đàm về "Kinh tế Việt Nam năm 2011 và triển vọng 2012" đã thành công tốt đẹp. Sau Buổi toạ đàm, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân sẽ tổng hợp, chắt lọc, đúc kết các ý kiến,  biên tập Báo cáo kiến nghị “Kinh tế Việt Nam 2011 và triển vọng năm 2012” gửi các đồng chí đại biểu Quốc hội trong kỳ họp tới.

Hình ảnh các đại biểu tham luận, trao đổi tại buổi toạ đàm

Nguồn: Phòng QLKH