Những nhiệm vụ kinh tế đó được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”.
Việc thực hiện thành công những nhiệm vụ kinh tế vẻ vang này góp phần
thực hiện thành công mô hình Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong chặng
đường phát triển thênh thang.

Thành tựu, mặt tích cực là cơ bản

Từ một nước nghèo với 3/4 dân số sống dưới mức nghèo khổ, bị chiến
tranh tàn phá nặng nề, sau 35 năm đổi mới thu nhập bình quân đầu người
tăng khoảng 17 lần đạt mức 3.512 USD. Việt Nam ra khỏi nhóm các nước thu
nhập thấp từ năm 2008. Tốc độ tăng trưởng liên tục trung bình hàng năm
khoảng 7%. Quy mô GDP không ngừng mở rộng, năm 2020 đạt 342,7 tỉ USD,
trở thành nền kinh tế lớn thứ tư trong ASEAN. Từ một nước bị thiếu lương
thực triền miên, Việt Nam không những bảo đảm an ninh lương thực mà còn
trở thành nước xuất khẩu hàng đầu thế giới gạo và nhiều nông sản khác.

Công nghiệp phát triển khá nhanh, tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ
liên tục tăng và chiếm khoảng 85% GDP. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu
tăng mạnh, năm 2020 đạt trên 540 tỉ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu
đạt trên 280 tỉ USD.

Dự trữ ngoại hối tăng mạnh, đạt 100 tỉ USD vào năm 2020. Đầu tư nước
ngoài tăng nhanh, đăng ký đạt gần 395 tỉ USD và vốn thực hiện khoảng 200
tỷ USD đến cuối năm 2020.

Xét theo quan hệ sở hữu, cơ cấu GDP có khoảng 27% từ kinh tế nhà
nước, 4% từ kinh tế tập thể, 30% từ kinh tế hộ, 10% từ kinh tế tư nhân
trong nước và 20% từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

Chặng đường phát triển thênh thang

Thành tựu và mặt tích cực trong mô hình kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa được Việt Nam thiết lập vững chắc, phù hợp với quy
luật khách quan, xu hướng thời đại, đang cải thiện vị thế quốc tế đất
nước, làm tăng đáng kể lòng tin của các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh
đạo của Đảng và thuyết phục bạn bè thế giới bởi sự kiên định mục tiêu
phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa được Bác Hồ kính yêu
lựa chọn.

Điều đó tạo nền tảng kinh tế cơ bản, mở ra chặng đường phát triển
thênh thang để nền kinh tế tự tin vận hành trong giai đoạn tiếp theo với
quy mô lớn và phạm vi rộng. Tinh thần lạc quan về tương lai tươi đẹp
của đất nước trong mọi tầng lớp nhân dân ngày càng nâng cao, tạo cơ sở
đồng thuận vững chắc giữa ý Đảng và long dân trong công cuộc phát triển
mô hình kinh tế chưa từng có trong tiền lệ.

Nguồn lực trong nước được huy động nhất là nguồn lực to lớn từ mọi
tầng lớp nhân dân bằng việc cải thiện quyết liệt môi trường kinh doanh,
đơn giản hóa thủ tục và tạo thuận lợi cho kinh doanh và thúc đẩy khởi
nghiệp.

Nguồn lực toàn cầu được thu hút hiệu quả bằng cơ chế kết nối phù hợp,
quy mô lớn và phạm vi rộng thông qua ký kết hiệp định thương mại tự do
và thực hiện các cam kết quốc tế. Công tác xúc tiến thu hút nguồn lực sẽ
được coi trọng làm tăng sự di chuyển nguồn lực nhất là nguồn lực đổi
mới sáng tạo từ các nước vào Việt Nam.

Nguồn lực phát triển gần như không bị giới hạn nếu có cơ chế thu hút
phù hợp. Mục tiêu phấn đấu trở thành nước công nghiệp hiện đại, thu nhập
cao vàonăm 2045 hoàn toàn khả thi.  

Có không ít khuyết điểm, hạn chế và thách thức mới

Đó là chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh còn thấp, thiếu bền
vững; kết cấu hạ tầng thiếu đồng bộ; hiệu quả và năng lực của nhiều
doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nhà nước còn hạn chế; môi trường
bị ô nhiễm tại nhiều nơi; công tác quản lý, điều tiết thị trường còn
nhiều bất cập.

Cạnh tranh đang diễn ra ngày càng quyết liệt trong quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Với phương châm “nhìn thẳng sự thật và nói đúng sự thật”, tinh thần
lạc quan về tương lai tươiđẹp của đất nước, các khuyết điểm, hạn chế và
thách thức trong phát triển kinh tế theo con đường xã hội chủ nghĩa có
thể hiểu là những nhiệm vụ vẻ vang cần được hoàn thành trong giai đoạn
mới dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trạng thái mới về chất của nền kinh tế sẽ
là kết quả tổng hợp của việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ khắc phục
khuyết điểm, vượt qua hạn chế và biến thách thức thành động lực phát
triển.

Giải pháp hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang trong chặng đường thênh thang

Chặng đường mới thênh thang trong tầm nhìn 25 -30 năm dựa trên nền
tảng vững chắc là thảnh tựu phát triển kinh tế chưa từng có, sự thống
nhất biện chứng giữa “ý Đảng” với “lòng dân”, sự đồng hành giữa chính
phủ và doanh nghiệp, sự kết hợp hữu cơ giữa nhà nước và thị trường, quốc
gia với quốc tế, cần thực hiện đồng thời các nhiệm vụ vẻ vang dưới lá
cờ quang vinh của Đảng.

Với nhiệm vụ cải thiện chất lượng tăng trưởng, nâng cao sức cạnh
tranh và tăng tính bền vững của nền kinh tế cần đổi mới quyết liệt mô
hình tăng trưởng kinh tế, chuyển mạnh từ mô hình phát triển chiều rộng
sang chiều sâu, lấy đổi mới sáng tạo liên tục làm nền tảng, tăng nhanh
năng suất các yếu tổ tổng hợp. Đồng thời, cần đổi mới cơ cấu kinh tế
theo hướng phát triển quyết liệt các ngành sử dụng công nghệ cao, các
ngành sử dụng triệt để thành tựu cách mạng công nghiệp, đào tạo và sử
dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, chắt lọc kinh nghiệm phát triển kinh
tế bền vững các nước để áp dụng vào Việt Nam bao gồm 4 trụ cột của bền
vững là thể chế, kinh tế, xã hội và môi trường.

Với nhiệm vụ khắc phục tính thiếu đồng bộ cơ sở hạ tầng, cần đầu tư
xây dựng quy hoạch tổng thể cơ sở hạ tầng đồng bộ, khoa học, hiện đại,
kết nối mạng lưới hạ tầng khu vực, đáp ứng yêu cầu cao nhất của nền kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đây là một nhiệm vụ lâu dài
cần được thực hiện trong khoảng thời gian dài 25-30 năm để đạt tiêu
chuẩn cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại đầy đủ vào năm 2045. 

Cơ sở hạ tầng này bao gồm hệ thống đường giao thông (đường bộ, đường
sắt, đường biển, đường thủy nội địa, đường hàng không, đường ống, hạ
tầng công nghệ thông tin hiện đại), hệ thống đô thị, trung tâm thương
mại, trung tâm logistics, hệ thống dịch vụ ngân hàng, du lịch, nghỉ
ngơi, giải trí… Nguồn tài chính để thực hiện nhiệm vụ đặc biệt quan
trọng này có thể lên tới hàng ngàn tỷ USD.

Do đó, cần xây dựng cơ chế huy động và phân bổ nguồn lực tổng hợp cả
nguồn ngân sách nhà nước Trung ương và địa phương, nguồn nước ngoài
(ODA, vay thương mại, phát hành trái phiếu quốc tế, vay từ các định chế
tài chính quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài), nguồn từ các doanh nghiệp,
nhân dân vào phát triển cơ sở hạ tầng này. Cần coi trọng phát triển thị
trường vốn phục vụ nhiệm vụ này.

Với nhiệm vụ nâng cao hiệu quả và năng lực doanh nghiệp trong đócó
doanh nghiệp nhà nước, cần khuyến khích doanh nghiệp đổi mới mô hình
kinh doanh, nghiên cứu, xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp theo xu
hướng phát triển của khoa học quản trị hiện đại. Coi trọng khai thác
động lực cạnh tranh để điều chỉnh chiến lược doanh nghiệp và tối ưu hóa
quy mô; đầu tư nghiên cứu, dự báo xu hướng thị trường để đón đầu cơ hội
như cơ hội chuyển đổi số doanh nghiệp trong làn sóng só hóa toàn cầu;
xây dựng chuỗi giá trị doanh nghiệp khoa học, có khả năng sáng tạo giá
trị tự động và kết nối với chuỗi doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
hoặc các tập đoàn toàn cầu.

Đối với doanh nghiệp
nhà nước, cần tách sở hữu toàn dân về vốn và tài sản được nhà nước đại
diện với điều hành doanh nghiệp, đẩy mạnh cổ phần hóa và khuyến khích
phát triển doanh nghiệp tư nhân để có thể thay thế doanh nghiệp nhà nước
trong các lĩnh vực kém hiệu quả. Mạnh dạn đầu tư phát triển thế hệ
doanh nghiệp mới thông qua chiến dịch khởi nghiệp để tạo lực lượng kinh
tế hùng mạnh lâu dài cho đất nước.

Với nhiệm vụ bảo vệ môi trường ở nhiều nơi, cần hoàn thiện thể chế
bảo vệ môi trường, xây dựng và thực hiện nghiêm túc các quy định về bảo
vệ môi trường. Đẩy mạnh giáo dục ý thức và hành động bảo vệ môi trường
và biến thành văn hóa bảo vệ môi trường trong toàn xã hội. Chú trọng
nghiên cứu áp dụng các mô hình bảo vệ môi trường theo cách tiếp cận hiện
đại như phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, cụ thể hóa các mục
tiêu phát triển bền vững vào trong suy nghĩ, hành động của các tầng lớp
dân cư, doanh nghiệp. Nghiên cứu và phát triển các mô hình mới về quản
lý môi trường để phù hợp với điều kiện phát triển mới.

Với nhiệm vụ khắc phục những bất cập trong công tác quản lý, điều
tiết thị trường, cần hoàn thiện đồng bộ các loại thị trường theo tiêu
chuẩn đầy đủ của một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
theo phương châm loại bỏ những khiếm khuyết cố hữu và tối đa hóa những
điểm mạnh.

Coi trọng nghiên cứu phát triển mô hình quản lý và điều tiết thị
trường để thị trường phát triển lành mạnh, phát triển triển bộ công cụ
và biện pháp quản lý, điều tiết thị trường khoa học, minh bạch và phù
hợp với từng loại thị trường hàng hóa, dịch vụ, thị trường khu vực, toàn
cầu. Tổ chức bộ máy quản lý thị trường tinh gọn, hiệu năng và hiệu quả,
sử dụng các công cụ quản lý hiện đại, dựa trên các tiến bộ công nghệ
mới. Tăng tình chuyên nghiệp và đạo đức kinh doanh của các chủ thể kinh
doanh và chủ thể quản lý.

Với nhiệm vụ biến cạnh tranh quyết liệt trong toàn cầu hóa và hội
nhập từ thách thức sang cơ hội hiện hữu cần phát triển khoa học cạnh
tranh chuyên nghiệp, giảm thiểu khai thác các tác động bổ sung về nguồn
lực, lợi thế, thị trường, hình thành tố chất cạnh tranh theo nguyên tắc
kinh tế thị trường đối với các doanh nghiệp, các lĩnh vực, ngành và quốc
gia. 

Coi trọng nghiên cứu và phát triển các công cụ, phương thức, phương
pháp cạnh tranh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng thực sự
trong nước để hình thành các lực lượng cạnh tranh là các tập đoàn kinh
tế hùng mạnh toàn diện, có khả năng dẫn đầu thế giới một sỗ lĩnh vực để
tham gia cạnh tranh quốc tế, gia tăng số lượng tỷ phú người Việt Nam
trong danh sách tỷ phú thế giới. Giảm thiểu khu vực, lĩnhvực, ngành,
doanh nghiệp và các giao dịch phi thị trường, làm giảm thiểu hay thủ
tiêu cạnh tranh. Cần có giải pháp kết hợp hiệu quả cạnh tranh và hợp tác
để giảm thiểu sự lãng phí do cạnh tranh thiếu chuyên nghiệp, thúc đẩy
cạnh tranh đổi mới sáng tạo và tối ưu hóa phân bổ và sử dụng nguồn
lực./.