Nằm trong chương trình kế hoạch công tác, sáng ngày 31/7/2013 Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã tổ chức Hội thảo khoa học tại Hội trường Khách sạn Xanh- Thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An với chủ đề: “ Tăng cường năng lực và vai trò của Bộ môn đáp ứng yêu cầu phát triển trường Đại học Kinh tế Quốc dân thành Đại học định hướng nghiên cứu”

Tham dự Hội thảo có các Phó Hiệu trưởng: GS.TS Phan Công Nghĩa, GS.TS Trần Thọ Đạt, GS.TS Phạm Quang Trung; có PGS.TS Nguyễn Viết Lâm- Phó Bí thư thường trực Đảng ủy, PGS.TS Đào thị Phương Liên- Chủ tịch Công đoàn trường.

Hội nghị vui mừng có mặt của các vị khách quý: GS. Mai Hữu Khuê- Nguyên Hiệu trưởng; GS.TSKH Lê Du Phong- Nguyên Q. Hiệu trưởng, GS.TSKH Nguyễn Quang Thái- Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học kinh tế Việt Nam

Hội thảo có sự hiện diện của trên 250 cán bộ chủ chốt là Trưởng phó các đơn vị, Bí thư chi bộ, các Tổ trưởng công đoàn trực thuộc, toàn thể các Trưởng bộ môn hoặc phó Trưởng bộ môn trong toàn trường, cùng một số cán bộ thuộc các đối tượng lãnh đạo khác trong trường.

Đoàn chủ tịch Hội thảo khoa học

Mở đầu Hội thảo, GS.TS Phan Công Nghĩa – Phó hiệu trưởng, thừa ủy quyền Hiệu trưởng đã khai mạc Hội thảo. Trong bài phát biểu GS. Phan Công Nghĩa khẳng định xuất phát từ mục tiêu, bề dày lịch sử đáng tự hào của Nhà trường trong suốt gần 60 năm trưởng thành và phát triển có sự đóng góp hết sư quan trọng của các Bộ môn chuyên môn. Từ chỗ chỉ có 8 bộ môn trong những năm đầu thành lập, đến nay Nhà trường đã có 61 bộ môn với một lực lượng cán bộ giảng viên hùng hậu. Trong chiến lược phát triển thành trường đại học nghiên cứu, các bộ môn chuyên môn giữ vai trò nòng cốt, khởi nguồn cho năng lực nghiên cứu của Nhà trường, tiếp thu và tạo ra những tri thức mới. Chính vì vậy, Hội nghị hè năm 2013 của trường Đại học Kinh tế Quốc dân với chủ đề “Tăng cường năng lực và vai trò của bộ môn, đáp ứng yêu cầu phát triển Trường Đại học Kinh tế Quốc dân thành đại học định hướng nghiên cứu” có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.

GS.TS Phan Công Nghĩa- Phó Hiệu trưởng khai mạc Hội Thảo

Hội thảo này cũng là một hoạt động khoa học tập trung trí tuệ của đội ngũ nghiên cứu của Trường trong việc tiếp tục triển khai xây dựng và thực hiện Đề án tăng cường năng lực và vai trò của các bộ môn trong bối cảnh phát triển mới. Để chuẩn bị nội dung cho Hội thảo, đã có gần 40 bài viết tham luận có chất lượng, với tinh thần xây dựng cao được biên tập thành cuốn Kỷ yếu Hội thảo. Các bài viết đã cho thấy bên cạnh những thế mạnh truyền thống về lực lượng nghiên cứu, các bộ môn trong toàn trường cũng đã bộc lộ những hạn chế về động lực, về tổ chức, cơ chế hoạt động. Những vấn đề chủ yếu trong kỷ yếu hội thảo gồm: (1) Thực trạng năng lực và mô hình của các bộ môn Trường Đại học Kinh tế Quốc dân; (2) Tăng cường vai trò của bộ môn trong việc phát triển và quản lý đào tạo; (2) Nâng cao nâng lực của bộ môn trong NCKH. Các bài viết ngoài việc đánh giá thành tựu đã phân tích những cản trở đối với các bộ môn trong việc tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học; Xác định những bất cập trong việc phát huy vai trò của bộ môn trong xây dựng và hoàn thiện chương trình, nội dung và phương pháp giảng dậy

Hội thảo khoa học tập trung vào 2 phần: Tăng cường vai trò của bộ môn trong việc phát triển và quản lý đào tạo; Nâng cao nâng lực của bộ môn trong NCKH.

Phần thứ nhất của Hội thảo có 3 tham luận chính. Tham luận của GS.TS Nguyễn Đình Cử ( nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề XH) trình bày tổng quan về thực hiện dự án “Tăng cường năng lực và vai trò của các Bộ môn đáp ứng yêu cầu phát triển Trường KTQD thành đại học định hướng nghiên cứu”. Phần trình bày làm rõ về lý do và mục tiêu xây dựng dự án, thông qua kết quả điều tra xã hội học bước đầu đưa ra những đánh việc thực hiện dự án về tăng cường năng lực và vai trò của các Bộ môn : Năng lực quản lý của các Trưởng bộ môn, năng lực đào tạo định hướng nghiên cứu của các bộ môn, vai trò của các Bộ môn trong đào tạo và trong nghiên cứu, qua đó đề xuất nội dung thực hiện của dự án nhằm hoàn thiện và nâng cao nâng lực và vai trò của bộ môn thích ứng với quá trình phát triển của Nhà trường

Thamluận của PGS.TS Ngô Kim Thanh ( Chủ nhiệm Bộ môn- Khoa QTKD) về “ Vai trò của Bộ môn trong việc phát triển chương trình đào tạo”. Nội dung tham luận tập trung phân tích sâu về vai trò và khó khăn của bộ môn trong phát triển chương trình đào tạo của Trường; đề xuất về vai trò của bộ môn trong phát triển chương trình đào tạo như: Bộ môn cần được định hướng trong dài hạn trong việc phát triển môn học ( tối thiếu 4-5 năm), Xây dựng đội ngũ giáo viên chuyên nghiệp trong giảng dạy và nghiên cứu chuyên sâu từng lĩnh vực thế mạnh của bộ môn; Có chế độ chính sách cho bộ môn trong tổ chức thực hiện chương trình đào tạo; Tạo điều kiện mở rộng quan hệ hợp tác với bên ngoài trong nghiên cứu và đào tạo,vv…

Tham luận của PGS.TS Trương Đình Chiến ( Trưởng khoa Khoa Marketing ) về “ Vai trò của Bộ môn trong đào tạo cao học và tiến sỹ ở ĐH KTQD- Thực trạng và giải pháp”. Nội dung tham luận đi sâu đề cập đến năng lực bộ môn có yếu tố cấp Khoa, Trường; Cho rằng năng lực bộ môn dựa vào tính chuyên môn hóa hiện có hiện tượng chồng chéo dẫn tới lãng phí nguồn lực, cần sắp xếp lại để đảm bảo tính chuyên môn hóa. Vấn đề đổi mới năng lực cần coi trọng sự sáng tạo của bộ môn, có cơ chế tạo động lực, có sự phân công hợp lý,vv…Giải pháp cho đào tạo sau đại học của bộ môn là sử dụng hợp lý, xây dựng hệ thống danh mục đề tài, tăng cường hơn vai trò của bộ môn trong việc quản lý học viên cao học và NCS,…

Có 3 tham luận ở Phần thứ hai của Hội thảo: Về nâng cao nâng lực của bộ môn trong NCKH:

  PGS.TS. Bùi Đức Triệu (Phó Trưởng Khoa Thống kê) tham luận “Thực trạng hoạt động sinh hoạt khoa học Bộ môn” khi đánh về giá thực trạng cho rằng hoạt động SHKH bộ môn của trường trong thời gian qua đã có nhiều tiến bộ so với thời gian trước, như SHKH bộ môn được tổ chức khá thường xuyên ở phần lớn các bộ môn với nội dung sinh hoạt rất phong phú; đa số bộ môn và các GV của mình tham gia tích cực vào công tác này. Tuy nhiên  cũng còn một số hạn chế; cụ thể tần suất SHKH bộ môn chưa đồng đều, hầu hết các bộ môn chưa có kế hoạch SHKH  rõ ràng hàng năm; Sự tham gia của các GV còn hạn chế; Tính phản biện khoa học còn thấp từ đó dẫn đến hiệu quả SHKH còn chưa cao; Nội dung SHKH ở một số bộ môn còn hạn chế, chưa đủ cả về chất và lượng so với yêu cầu nhiệm vụ. Về nguyên nhân của các hạn chế là quy định giờ NCKH của GV và những quy định để đánh giá hoạt động SHKH bộ môn chưa đủ mạnh; Kinh phí chi cho hoạt động SHKH bộ môn còn quá thấp;Vai trò của lãnh đạo khoa, hội đồng khoa còn rất hạn chế, thậm chí không có thể hiện gì rõ ràng trong hoạt động SHKH bộ môn.

          Từ đó tác giả đưa ra một số kiến nghị và giải pháp thực hiện ở các cấp độ Trường, Khoa, bộ Môn. Kiến nghị chung là Trưởng Bộ môn phải là người có năng lực nghiên cứu và lãnh đạo, đảm bảo điều kiện có học vị (thể hiện trình độ chuyên môn), có chức danh khoa học (học hàm – thể hiện năng lực nghiên cứu).

GS.TS Ngô Thắng Lợi tham luận về vấn đề: “Vai trò của Bộ môn trong thực hiện nghiên cứu khoa học phục vụ thực tiễn ( từ thực tế của bộ môn Kinh tế phát triển)”. Nội dung tham luận này khẳng định thông qua hoạt động NCKH thực tiễn của Bộ môn khắc phục được một số nhược điểm: Tránh được bệnh lý thuyết suông, là kênh hoạt động tốt để gắn các trường với thực tiễn, là cách tốt nhất để bộ môn đứng ra tổ chức thực hiện hoạt động khoa học, đồng thời chủ động tăng kinh phí cho hoạt độngcủa Bộ môn. Thông qua hoạt động này GS. Ngô Thắng Lợi đưa ra kiến nghị cần đưa hoạt động NCKH của Bôn môn vào chiến lược quy hoạch phát triển, giới hạn loại hình hoạt động NCKH ở Bộ môn là ngắn hạn và chuyên sâu.

TS. Bùi Đức Thọ Phó Trưởng phòng QLKH với tham luận “ Phân tích một số yếu tố tác động tới hoạt động NCKH của cán bộ giảng viên trường đại học KTQD” đã chỉ ra rằng có mối tác động ảnh hưởng qua lại giữa giảng dạy và NCKH, giảng dạy càng nhiều thì khả năng tham gia NCKH càng ít đi, từ đó đưa ra những kết luận: Đối với giảng viên vừa giảng dạy vừa phảiđảm bảo định mức NCKH. Để khắc phục cần có một số giải pháp quy định: Đưa tiêu chí hoàn thành NCKH vào xét thi đua; cần lập quỹ phát triển NCKH để hỗ trợ hoạt động của Bộ môn, hỗ trợ hoạt động khoa học của giáo viên trẻ; không khuyến khích giảng viên đứng lớp vượt quá 800giờ/năm vì ảnh hưởng đến hoạt động NCKH; khuyến khích giảng viên hướng vào tập trung nghiên cứu chuyên sâu để phát triển chuyên môn.

GS.TS Trần Thọ Đạt- Phó Hiệu trưởng phát biểu bế mạc hội thảo

Các ý kiến trao đổi trong Hội thảo, có các ý kiến của GS.TS Nguyễn Quang Dong- Trưởng phòng QLĐT; PGS.TS Hoàng Văn Cường- Viện trưởng Viện SĐH; PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn- Chủ nhiệm BM, Viện Thương mại và KDQT; GS.TSKH Lê Du Phong- Nguyên Q. Hiệu trưởng; PGS.TS Phạm Hồng Chương, Trưởng phòng QLKH; TS. Nguyễn Hợp Toàn- Chủ nhiệm khoa Luật kinh tế và TS.Vũ Văn Ngọc- Khoa Luật kinh tế. Các ý kiến nhóm 1 tham gia bình luận thêm về vai trò của Bộ môn trong Quản lý đào tạo, cho rằng các nội dung nghiên đưa ra trong hội thảo cần làm rõ thêm vai trò của các Bộ môn trong đào tạo và NCKH, chỉ ra một số bất cập của Bộ môn như: Xây dựng đề cương chi tiết còn một số Bộ môn thực hiện sơ sài, chậm công khai hóa nội dung chi tiết các học phần; việc xây dựng đề cương môn học chưa có sự tham gia của đông đảo giáo viên;hệ thống Ngân hàng câu hỏi cho môn học còn yếu ( hiện chỉ có 12 học phần có NH câu hỏi hoàn chỉnh), vai trò của Bộ môn trong biên soạn giáo trình chưa cao ( còn nhiều bộ môn không có biên soạn giáo trình, tài liệu TK trong 5 năm qua) dẫn tới nội dung môn học lạc hậu, thiếu tính đổi mới; Bộ môn chưa thấy rõ được nhiệm vụ của mình ( giảng dạy, NCKH, bồi dưỡng đội ngũ). Từ những bất cập đưa ra nhiều đề xuất như: Cần xác định rõ chức năng của Bộ môn là quản lý hay chuyên môn, trưởng bộ môn phải có trình độ chuyen môn cao, các bộ môn cần có KH các hoạt động khác để nâng cao năng lực. Các phát biểu trao đổi nội dung nhóm 2 về Nâng cao nâng lực của bộ môn trong NCKH cho rằng cần đổi mới theo hướng tái cơ cấu hoạt động NCKH, nhanh chóng có kế hoạch phát triển đội ngũ kế thừa để đảm bảo  thay thế kịp thời cán bộ khoa học đầu ngành ở các đơn vị; đặc biệt PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn đã nêu vấn đề rất đáng phải suy nghĩ là nói đến phát triển trường đại học định hướng nghiên cứu thì nội hàm của nó tương lai chú trọng đến nghiên cứu thì phải có kinh phí và phải tạo ra thu nhập cho giảng viên. Hiện tại tuyển giáo viên chúng ta chưa chú trọng đến khả năng NCKH của giảng viên mới,vv…

          GS.TS Trần Thọ Đạt, Phó hiệu trưởng tổng kết Hội thảo đã nhấn mạnh: Sau hơn 3 tiếng, với các bài tham luận và nhiều ý kiến của đại biểu đề cập toàn diện đến chức năng và nhiệm vụ của bộ môn, đây là cơ sở để Nhà trường tiếp tục nghiên cứu làm rõ vai trò quan trọng của Bộ môn trong định hướng phát triển thành trường đại học định hướng nghiên cứu. GS Đạt đã khẳng định đã có nhiều bài viết chuyên sâu trong kỷ yếu và báo cáo tại hội thảo, ngoài những nội dung cơ bản đồng thuận cũng có những ý kiến trái chiều. Tuy nhiên thành công của Hội thảo lần này là chúng ta đã chỉ ra được những ưu điểm cơ bản và hạn chế trong phát triển bộ môn thời gian qua, và qua đó đã đưa ra được nhiều giải pháp và kiến nghị giúp ích đảm bảo cho việc hoàn thiện đề án“Tăng cường năng lực và vai trò của các Bộ môn đáp ứng yêu cầu phát triển Trường KTQD thành đại học định hướng nghiên cứu”, để sớm đưa vào thực hiện nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm kỳ Hiệu trưởng 2013- 2018.

          Hội thảo hè năm 2013 đã kết thúc thành công tốt đẹp.

Một số hình ảnh tại Hội thảo

Quanh cảnh hội thảo

Các đ/c trong BGH điều hành Hội thảo

Các đại biểu tham luận và phát biểu ý kiến

Chụp ảnh lưu niệm kết thúc Hội thảo

                                                              TS. Lê Anh Tuấn- Phòng CTCT và QLSV