Sáng nay, 25/01/2018, Trường Đại học Kinh tế quốc dân (NEU) phối hợp với Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức tọa đàm “Xung đột môi trường, tác động xã hội, và công lý môi trường, nghiên cứu các trường hợp, phân tích  và gợi ý chính sách đối với Việt Nam”. Theo tính toán, ô nhiễm do công nghiệp làm giảm 12% GDP mỗi năm. Tại Việt Nam, ô nhiễm không khí, nước đã gia tăng liên tục do phát triển công nghiệp. Hiện Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có chất lượng không khí tệ nhất. 

 

GS. TS Trần Thọ Đạt – Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân và bà Caitlin Wiesen
 – Giám đốc Quốc gia của UNDP tại Việt Nam chủ trì Tọa đàm

Nhiều năm trước đây, các quốc gia có thể đánh đổi yếu tố môi trường cho phát triển kinh tế nhưng ở thời điểm hiện tại, sự “đổi chác” này đã không còn được chấp nhận. Mất cân bằng về môi trường đã tạo ra sự xung đột. Cụ thể hơn, nó đến từ hai nguyên nhân: tổn thất do mức độ ô nhiễm cao và bất công về môi trường.

Hiện nay, các bất công về môi trường ít khi được nghiên cứu, nhắc đến một cách chi tiết dẫn đến xung đột ngày một gia tăng giữa doanh nghiệp và người dân.

Nhằm đảm bảo tốt công lý môi trường và giúp người dân có thể tiếp cận thông tin và tham gia vào quá trình quyết định các vấn đề này, trường Đại học Kinh tế Quốc dân và UNDP đã phối hiện thực hiện chương trình toạ đàm: “Xung đột môi trường, tác động xã hội, và công lý môi trường, nghiên cứu các trường hợp, phân tích  và gợi ý chính sách đối với Việt Nam”, sáng ngày 25/1.

Giáo sư Trần Thọ Đạt – Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế Quốc dân cho biết xung đột môi trường không chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là vấn đề xã hội. Kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm quốc tế cho thấy nếu chỉ dựa vào kênh quản lýhành chính của nhà nước thì không thể quản lý hiệu quả ô nhiễm, giải quyết được cá xung đột môi trường. Theo Giáo sư Trần Thọ Đạt, phần lớn các nghiên cứu và sáng kiến chính sách ở Việt Nam hiện nay đều tập trung vào yếu tố kiểm soát môi trường, mà chưa chú trọng nhiều đến công lý môi trường. Đánh giá thấp vai trò của công lý môi trường cũng là một nguyên nhân làm nảy sinh xung đột và thổi bùng xung đột môi trường. Do vậy, GS. Đạt khuyến nghị cần có sự tham gia của người dân, các tổ chức chính trị, tổ chức chuyên môn để tháo gỡ xung đột này.

Các diễn giả tham gia tọa đàm

PGS. TS Nguyễn Văn Thắng – Viện trưởng Viện Quản lý Châu Á – Thái Bình Dương (NEU) cho biết, nguyên nhân dẫn đến xung đột môi trường là do hệ thống quản lý nhà nước vẫn quản lý theo kiểu mệnh lệnh và kiểm soát, không đủ nguồn lực thực thi, giám sát trong khi người dân chưa thực sự tin tưởng vào hiệu lực thi hành các quy định về bảo vệ môi trường. Khi xung đột giải quyết theo kênh hành chính không hiệu quả, thì người dân thường có hành động tự phát có rủi ro pháp lý cao. Cùng với đó, Việt Nam đang thiếu vắng chuyên gia hòa giải độc lập và chuyên nghiệp.

Theo số liệu PAPI 2016, các vấn đề môi trường đứng thứ 2, sau đói nghèo, trong những vấn đề khẩn cấp nhất mà người dân mong muốn giải quyết. Cụ thể, 77% số người được hỏi cho rằng Nhà nước nên bằng mọi giá ưu tiên bảo vệ môi trường hơn là tăng trưởng kinh tế.

Bà Caitlin Wiesen, Giám đốc quốc gia của UNDP Việt Nam nhấn mạnh rằng cần phải phải hiểu rõ những động thái xung đột môi trường đang diễn ra, những tác động chính trị và kinh tế xã hội để bảo vệ quyền về môi trường cũng như tiếp cận công lý cho những ng chịu ảnh hưởng.

Bà cho biết có 3 yếu tố quan trọng chỉ ra 3 yếu tố quan trọng giúp đảm bảo quyền về môi trường từ các trường hợp được nghiên cứu và kinh nghiệm các nước, gồm: Chính phủ lấy ý kiến của cộng đồng trước khi tiến hành những hoạt động ảnh hưởng đến môi trường; Đảm bảo cho người dân có thể tiếp cận thông tinvà tham gia vào quá trình ra quyết định các vấn đề môi trường ảnh hưởng đến cuộc sống của họ; Đảm bảo tiếp cận với toà án hoặc bất kỳ cơ chế hoà giải nào để giải quyết xung đột môi trường.

Nguồn https://cafef.vn/he-qua-cua-tang-truong-kinh-te-xung-dot-giua-doanh-nghiep-nguoi-dan-se-duoc-giai-quyet-nhu-the-nao-20180125115836179.chn 
https://baotintuc.vn/van-de-quan-tam/chua-xu-ly-duoc-tinh-trang-xung-dot-moi-truong-gia-tang-20180125133422372.htm
https://baomoi.com/can-chuyen-gia-hoa-giai-doc-lap-va-chuyen-nghiep-cho-cac-xung-dot-moi-truong/c/24746642.epi