Tổ chức thành công tọa đàm quốc tế “Hợp tác Công- Tư trong ngành nước và dịch vụ môi trường: Chia sẻ kinh nghiệm giữa CHLB Đức và Việt Nam”

Ngày 23/5/2013 tại Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân và Viện Công nghệ và Quản lý Môi trường (IEEM), CHLB Đức phối hợp tổ chức tọa đàm quốc tế với chủ đề “Hợp tác Công- Tư trong ngành nước và dịch vụ môi trường: Chia sẻ kinh nghiệm giữa CHLB Đức và Việt Nam”. Đây là một hoạt động trong khuôn khổ hợp tác từ nhiều năm nay giữa Trường Đại học Kinh tế Quốc dân với IEEM thuộc Trường Đại học Witten/ Herdecke của CHLB Đức, với sự hỗ trợ về tài chính và chuyên môn của Bộ Khoa học và Công nghệ CHLB Đức và Viện IEEM.
Tọa đàm nhằm mục tiêu trao đổi các vấn đề lý luận về hình thức Hợp tác Công – Tư (PPP); chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về thực tiễn PPP trong ngành nước và dịch vụ môi trường ở CHLB Đức, Việt Nam và các quốc gia khác; thảo luận về các gợi ý chính sách cho Việt Nam; xác định và đề xuất các hướng hợp tác nghiên cứu, đào tạo và tư vấn chính sách liên quan đến PPP trong ngành nước và dịch vụ môi trường giữa ĐHKTQD, Viện IEEM, các Bộ ngành/ địa phương và tổ chức liên quan của Việt Nam. Tham dự tọa đàm có TS Dương Thanh An, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Chính sách, Tổng Cục Môi trường; Ông Nguyễn Xuân Lĩnh, Phó Trưởng Ban Quản lý các Khu Công nghiệp – Khu chế xuất Hà Nội; Bà Vũ Quỳnh Lê, chánh văn phòng PPP thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư; trên 60 đại biểu đến từ các cơ quan như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, các Ban Quản lý Khu Công nghiệp – Khu chế xuất, các nhà khoa học, các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách trong lĩnh vực môi trường và đầu tư…
Đầu tư theo hình thức PPP là một loại hợp đồng dài hạn giữa một chủ thể là cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước và một hoặc một số đối tác khu vực tư nhân. Theo đó, đơn vị tư nhân cung cấp một dịch vụ hoặc một tài sản công ở một mức độ rủi ro nhất định về mặt tài chính, kỹ thuật và vận hành, và được trả cho những dịch vụ này dưới dạng thuế hoặc phí. PPP đang là xu hướng phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới. Đặc biệt, hình thức đầu tư này rất hữu ích với các quốc gia đang phát triển, nhu cầu về cơ sở hạ tầng là khá lớn nhưng nguồn ngân sách của nhà nước lại có hạn.
Tại Việt Nam, ngày 29/10/2012, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1624/QĐ-TTg thành lập Ban Chỉ đạo về đầu tư theo hình thức Hợp tác Công – Tư. Tại phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo Quốc gia về đầu tư theo hình thức Hợp tác Công – Tư ngày 20/11/2012, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải – Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về đầu tư theo hình thức Hợp tác Công – Tư đã nhấn mạnh “việc cân đối vốn cho đầu tư phát triển hạ tầng ngày càng khó khăn, không đáp ứng được nhu cầu. Vì vậy, tương tự bài học kinh nghiệm về đầu tư hạ tầng của các quốc gia khác, mô hình đầu tư PPP cần được triển khai mạnh mẽ..” . Trong những năm gần đây, một số dự án thí điểm PPP đã được thực hiện trong các lĩnh vực giao thông vận tải, y tế… Tuy nhiên có rất ít các dự án như vậy trong lĩnh vực nước và dịch vụ môi trường. Dự án nâng cấp nhà máy xử lý nước thải tập trung khu công nghiệp An Nghiệp, tỉnh Sóc Trăng là dự án đầu tiên được Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận đưa vào Danh mục dự án đầu tư theo hình thức PPP.
Tham luận của đại biểu Việt Nam đã đưa ra dự báo tiềm năng ngành công nghiệp môi trường ở Việt Nam và vai trò của PPP tới năm 2025 với nhận định, nguy cơ phát thải nước, chất thải rắn từ nay đến năm 2025 rất lớn, tạo ra khoảng thiều hụt lớn giữa khả năng đầu tư của Nhà nước và nhu cầu thực tế để xử lý nước thải, chất thải rắn. Trong lĩnh vực công từ năm 2014 đến 2025, thiếu hụt chi phí hoạt động khoảng 189.000 tỷ đồng, thiếu hụt vốn đầu tư khoảng 61.000 tỷ đồng (tính theo giá năm 2012). Thực trạng xử lý nước thải khu công nghiệp chỉ đạt 34% nên PPP là một sự lựa chọn tốt cho cơ sở hạ tầng môi trường.
            Tham luận của các chuyên gia từ CHLB Đức giới thiệu về chính sách quản lý PPP trong ngành nước và chia sẻ kinh nghiệm từ các mô hình thực tế PPP trong ngành nước của Đức như: cấp nước quy mô lớn với các khu vực tắc nghẽn; hiện đại hóa kinh doanh nước sạch Đông Đức; nước thải, hậu cần và chất thải rắn Bremerhaven; xử lý nước thải ở các khu công nghiệp Bitterfeld Wolfen… các chuyên gia CHLB Đức cũng giới thiệu kinh nghiệm toàn cầu với PPP về vệ sinh nước sạch đô thị…Những kinh nghiệm trên, cả thành công lẫn thất bại, đã được thảo luận để rút ra những bài học cần thiết cho Việt Nam.
Các đại biểu cũng tập trung phân tích một số nghiên cứu điển hình về đầu tư tư nhân vào ngành dịch vụ môi trường tại Việt Nam như Dự án cấp nước BOT Bình An, Dự án cấp nước BOO Thủ Đức, Dự án quản lý rác thải Đa Phước; những khó khăn ở Việt Nam trong vần đề thuế phí nước thải…
Theo các đại biểu, để thực hiện hiệu quả mô hình PPP cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, hành lang pháp lý về PPP cho giai đoạn thí điểm, chỉ đạo lựa chọn dự án PPP thí điểm, bố trí nguồn vốn Trung ương cho phần tham gia của Nhà nước, tăng cường năng lực về PPP, đẩy mạnh kêu gọi các nguồn hỗ trợ nước ngoài trong việc phát triển chương trình PPP…

Một số hình ảnh tại Tọa đàm